Afwijkende mondgewoonte
Er bestaan verschillende afwijkende mondgewoonten, bijvoorbeeld: duimen, vingerzuigen, liplikken, nagelbijten, open mondgedrag, mondademing, afwijkend slikpatroon, slissen, lage of tegen de tanden aanliggende tong in rustpositie. Afwijkende mondgewoonten kunnen negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid. Zo kan mondademen leiden tot gehoorproblemen en daardoor weer klachten bij de spraak-taalontwikkeling opleveren. De gevolgen van een verkeerde slik, duim-, speen-, of vingerzuigen, zijn een afwijkend gebit en daardoor gezondheidsproblemen, een slappe mondmotoriek en mogelijk problemen met de verstaanbaarheid. De logopedist kan helpen om van de gewoontes af te komen. Wij constateren de ernst van de klacht en geven daarop afgestemde, gerichte oefeningen. Deze werkwijze heet oromyofunctionele therapie: ‘OMFT’.
Taal
Er kunnen verschillende hulpvragen zijn op het gebied van taal, voor zowel kinderen als volwassenen. Wellicht heeft uw kind moeite met de communicatie, begint het nog niet met praten of kan het nog geen volwaardige zinnen maken.
Kenmerken van een vertraagde spraak- en taalontwikkeling bij kinderen zijn:
- (Nog) niet of opvallend minder spreken
- Het spreken in onvolledige, kromme zinnen
- Het spreken is minder goed verstaanbaar
- Het kind komt moeilijk of niet op woorden
- Het kind wil iets vertellen maar heeft een onsamenhangend verhaal en kan niet tot de kern komen
- Het kind begrijpt niet goed wat er gezegd wordt of gevraagd
- Het kind begrijpt de instructie op school niet (onvoldoende)
Het zou ook kunnen dat u of uw kind meertalig is en hierdoor problemen ondervindt in de communicatie.
Auditieve vaardigheden
Wanneer uw kind moeite heeft met de auditieve vaardigheden, kunnen er problemen zijn met:
- Auditieve discriminatie: het verschil horen tussen verschillende klanken.
- Auditieve analyse: een woord in stukjes hakken.
- Auditieve synthese: klanken aan elkaar plakken tot een woord.
Wanneer de auditieve vaardigheden niet voldoende ontwikkelen, kan uw kind moeite hebben met uitspraak, leren lezen en spelling.
Spraak
Wanneer u of uw kind niet goed verstaanbaar is, spreken we van een spraakachterstand- of stoornis. Verschillende moeilijkheden met de spraak zijn:
- Fonologische articulatieproblemen; weglaten en/of vervangen van klanken.
- Fonetische articulatieproblemen; slissen of interdentaliteit/addentaliteit door verkeerd gebruik door de tong, problemen met uitspraak van de /r/.
- Verbale ontwikkelingsdyspraxie; een spraakstoornis die te maken heeft met de bewegingen van de mond.
- Schisis; een schisis is een spleet in de lip, kaak en/of gehemelte. Dit kan problemen opleveren met de verstaanbaarheid, of met het eten en drinken.
- Stotteren: het vloeiende verloop van de spraakbeweging is verstoord. Klanken of lettergrepen worden herhaald, verlengd of blokkades.
- Broddelen: er wordt te snel en onverstaanbaar gesproken.
Adem
Een afwijkende ademhaling kan veel invloed hebben op uw dagelijks leven. Bij het spreken kunnen er moeilijkheden ontstaan zoals een verkeerde spreekadem, hyperventilatie, kortademigheid en stemproblemen. Deze klachten kunnen bijvoorbeeld ontstaan door astma, COPD of na een COVID-19 besmetting.
Stem
Wanneer u of uw kind stemproblemen heeft, kunnen er problemen zijn met het spreken en/of ademen. Klachten zoals heesheid, een schorre stem, kuch, het gevoel iets’ in de keel hebben, verkeerd stemgebruik en pijn bij het spreken, kunnen we bij logopedie onderzoeken en mogelijk behandelen door het foutieve stemgebruik af te leren. Indien nodig, wordt er doorverwezen naar een KNO-arts.
Gehoor
Slechthorendheid kan veel invloed hebben op het dagelijks leven. De invloed op de spraak- en taalontwikkeling kan bij ons in kaart gebracht worden, waarna adviezen en oefeningen besproken worden. Bij het leren omgaan met hoortoestellen zoals een cochleair implantaat kan de logopedist begeleiding bieden. Bij volwassenen kan spraakafzien en de uitspraak getraind worden.
Slikken
Er zijn verschillende hulpvragen mogelijk bij slikproblemen. Afwijkend slikken door afwijkend mondgedrag wordt vaak door de orthodontist of tandarts gesignaleerd, zie voor meer informatie ook ‘afwijkende mondgewoonten’.
Slikproblemen ten gevolge van neurologische problematiek wordt meestal in het ziekenhuis of een revalidatiecentrum behandeld. Soms kunnen na de behandeling alsnog vragen ontstaan, of heeft u behoefte aan het opnieuw oefenen van de slik of het voorkomen van verslikken. Indien nodig, verwijzen we u door naar een specialist.
Heeft u vragen naar aanleiding van bovenstaande tekst? Neem gerust contact met ons op voor meer uitleg.